Eisteddfod Llanrwst Aethoch chi i Eisteddfod Llanrwst? Wel es i a chael llawer o fwynhad hefyd. Roedden ni wedi cael tair noson yn yr Oakley Arms ym Maentwrog ac wedi cael ein plesio yn syth gan sylweddoli bod rhan fwyaf o’r staff yn siarad Cymraeg. Dyw Maentwrog ddim yn bell o Lanrwst, dim ond siwrne o ryw dri chwarter awr a dyna ni yng nghanol yr holl siacedi hi-viz yn pwyntio ni tuag at ein slot yn y maes parcio. Ia, roedd y caeau braidd yn wlyb ond dim difrod i wyneb y cae i achosi problemau nes ymlaen. Cyrraedd y maes, prynu tocyn a chwilio am y babell len lle bydd Geraint Jenkins yn siarad am Iolo Morgannwg. Os dach chi’n ddarllenwyr ffyddlon byddech chi’n cofio fy mod i newydd ddarllen llyfr Gareth Thomas, Myfi Iolo. Roeddwn i mor falch mod i wedi achos roedd hynny’n sicrhau mod i’n cael llawer o werth wrth wrando ar yr araith. Prynais ei lyfr Y Ddigymar Iolo Morgannwg ac mi fydda i’n sicr o ysgrifennu pwt am y llyfr nes ymlaen. Aethon ni i babell Shw mae, shw mae sydd ar gyfer dysgwyr ond cyn i mi son am hynny a gaf i ddweud wrthoch chi am y daith i Faentwrog ar y dydd Mawrth. Roeddwn i’n gwrando ar raglen Aled Huws ‘Yn y Bore’ ac roedd slot ble roedd sgyrsiau ar gael efo tri o ddysgwyr o dramor, un o’r Almaen, un o’r Ffindir ac un arall o’r Eidal. Beth oedd yn syfrdanol am bob un oedd bod nhw wedi dysgu mor gyflym ac nad oedd dim byd yn y sgyrsiau i chi feddwl nad siaradwyr o’r crud oedden nhw. Beth bynnag yn ôl at yr Eisteddfod ac yn y babell Shw mae, shw mae dyn ni’n cael ein cyflwyno i’r pedwar sydd wedi cyrraedd rownd derfynol Dysgwr y Flwyddyn. Roedd pob un yn ei dro yn dod ar y llwyfan ac yn dweud wrthon ni am eu cefndir, pam a sut oedden nhw wedi dysgu Cymraeg a sut roedden nhw wedi cyrraedd safon mor uchel. Dyma hanes y pedwar. Gemma Owen - yn wreiddiol o Poole ac erioed wedi clywed Cymraeg tan glywed dau gystadleuydd yn ei siarad ar Big Brother. Aeth hi i Brifysgol Lerpwl i astudio parafeddyginiaeth ac yna cyfarfod ei darpar ŵr. Aeth ati i ddysgu gan ddefnyddio’r wefan ‘Say Something in Welsh’. Erbyn hyn mae hi’n gweithio fel paramedrig yng ngorsaf ambiwlans Llanrwst ac yn mwynhau siarad efo cleifion yn yr iaith Gymraeg Grace Emily Jones - yn wreiddiol o Seland Newydd lle wnaeth hi gyfarfod ei darpar ŵr tra oedd hi’n lapio gwlân i Llion, cneifiwr o Nebo. Eto roedd hi wedi defnyddio’r wefan ‘Say Something in Welsh’. Mae ganddi hi radd mewn chwaraeon ac addysg. Ar ôl chwarae pêl- rwyd gyda thîm merched y Bala aeth ymlaen i hyfforddi tîm merched dan 18 oed Clwb Rygbi Nant Conwy - trwy gyfrwng y Gymraeg, wrth gwrs. Paul Huckstep - o dde Lloegr yn wreiddiol a dyna ble wnaeth o ddysgu Cymraeg wrth ddefnyddio’r wefan ‘Say Something in Welsh’ - mae hyn i gyd yn ‘dweud rhywbeth’ am y wefan yma. Gwnaeth o symud i Benmachno ble wnaeth o ymuno â’r dosbarth nos oedd yn cael ei gynnal yn y dafarn. Mae wedi cael cefnogaeth fawr gan bobl y pentref ac erbyn hyn mae’n aelod o’r côr lleol ac yn llywodraethwr yn yr ysgol gynradd. Mae dysgu Cymraeg wedi ei helpu i fod yn rhan o’r gymuned. Sefyllfa ‘win win’ go iawn ynte! Fiona Collins – cyn athrawes yn gweithio fel chwedleuwraig ac yn adrodd chwedlau, mythau a hanes i blant ac i oedolion. Mae’n credu bod chwedloniaeth Cymru yn bwysig ac wedi sefydlu Caffi Stori sydd yn denu criw o bobl yn fisol i chwedleua, adrodd barddoniaeth neu ganu. Mi wnaeth hi ddechrau dysgu Cymraeg yn 1999 ac erbyn hyn yn teimlo ddigon o hyder i gystadlu am Ddysgwr y Flwyddyn. Y peth sydd yn gyffredinol am bob un o’r ymgeiswyr yw bod nhw’n wreiddiol o ochr arall i’r ffin. Hefyd bod tri ohonyn nhw wedi dysgu wrth ddefnyddio’r wefan www.saysomethingin.com/welsh/course1. Mae’n rhaid i ni fod yn ddiolchgar iawn bod rhai o’r bobl sydd yn dewis symud i Gymru yn fodlon dysgu'r iaith a chyrraedd safon mor uchel. A’r wefan Say Something in Welsh? Pam bod nhw’n cael gymaint o lwyddiant? Efallai am eu bod nhw’n cynnig cyrsiau allech chi ddechrau yn syth, heb orfod aros tan y flwyddyn nesaf. Efallai hefyd am nad oes toriad dros wyliau, efallai bod y toriadau yn torri’r momentwm a’r dysgwyr yn rhoi’r gorau iddi ‘n rhy fuan. Efallai hefyd am eu bod nhw’n trefnu llawer o ddigwyddiadau i’r dysgwyr. Pwy ag ŵyr? Beth bynnag mae ganddyn nhw rywbeth arbennig dros ben. Yn y pen draw Fiona wnaeth ennill, llongyfarchiadau mawr iddi a gobeithio y bydd hi’n mwynhau'r flwyddyn i ddod. Geirfa Araith – lecture Rownd derfynol – final round Parafeddyginiaeth – paramedicine Darpar ŵr – soon-to-be husband Cleifion – patients Cneifiwr – shearer Llywodraethwr – (school) governor Chwedleuwraig – story teller Chwedleua – to tell stories Ymgeiswyr - contestants